7537 SAYILI KANUNA DAİR KÜÇÜK BİR DEĞERLENDİRME
Makam sahibi her nefis, bir gün görevden alınmayı tadacaktır. Kişi bir gün emanet makamı teslim ettiğinde, damaklarda bıraktığı tat, arkasından söylenen sözleri kendi rengine boyayacaktır. İşte kulak çınlamasının bünyeye yapacağı etki, anılmanın hangi tonda ve şiddette olacağıyla birebir ilgili olacaktır.
Bazı görevlere sınavla atama yapılır, bazı görevlere takdir hakkıyla… Sınav liyakatli olanı belirlemek için yapılır, takdir hakkı liyakatli olanı seçmek için… Sınavların objektif olması, takdir hakkının ise liyakate dayanması beklenir.
Hiçbir görev sonsuza kadar sürmez. Ömür dediğin dahi süreli iken, ömür sermayesine sahip olana tevdi edilen görevler de süreli olacaktır. Ya önceden belirlidir görevin süresi, ya da bir başka takdir hakkı kullanıldığında sona erer görev. Ne mutlu hakkıyla takdir edilip, hakkıyla görevini eda edip, makul bir süre sonunda hakkıyla görevini devredenlere.
Bazen, yeni bir görev için devredilir mevcut görev, bazen bir bordronun kenarında köşesinde unutulmak üzere… Kimisi görevsizlik ve sorumsuzluk denizinde gününü gün ederken her ayın on beşinde yatan maaşıyla, çoğusu kahrolur haketmediğini düşündüğü maaşı her ayın onbeşinde hesabına yattığında.
“Hangi kadroya hangi nitelikteki personel yönetici olarak atanacaktır?” sorusunu takip eder “Hangi yönetici görevden alınınca hangi kadroya atanacaktır? sorusu. Peki bu personel nerede, hangi işi yapacaktır?
6639 sayılı Kanunun 23’üncü maddesiyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Ek 18’inci madde eklenmişti. Üst düzey yönetici kadro veya pozisyonlarında bulunanların görev süreleri sona erdiğinde veya görevden alındıklarında atanacakları kadro ve pozisyonların standart hale getirilmesi gerekçesiyle ihdas edilmişti bu madde. 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 177’nci maddesiyle bu madde yürürlükten kaldırıldı. Fakat tamamen yürürlükten kaldırılmadı. Mezkur Kararnamenin yayımlandığı 09/07/2018 tarihinden önce atanmış olan bazı yönetici kadrosunda bulunanlar (o zaman ek göstergesi 3600 ve daha düşük olarak belirlenenler) görevden alındıkları takdirde bu maddeye göre haklarında işlem yapılacaktı.
Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemiyle beraber “Üst Düzey Yönetici” tanımı “Üst Kademe Kamu Yöneticisi” tanımına evrildi. 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine ekli listeler ile hangi kadroların “Üst Kademe Kamu Yöneticisi” olduğu belirlendi. Bu görevlerde bulunanların görevden alındıklarında veya görevleri sona erdiğinde hangi kadroya atanacaklarına ilişkin esaslar da bu Kararnamenin 6’ncı maddesiyle düzenlenmişti.
Daha sonra bu düzenlemeden vazgeçilerek 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 35’inci maddesinde düzenleme yapılarak Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin görevden alındıklarında hangi kadroya atanacağı belirlendi. Üst düzey yönetici olan ama Üst Kademe Yöneticisi olmayan (3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde sayılmayan, örneğin Daire Başkanı, Bakanlık İl Müdürü dışındaki İl Müdürleri gibi) personelin görevden alındıklarında hangi işlemlerin yapılacağı ise 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 37’nci maddesinde hüküm altına alındı.
09/07/2018 tarihinde yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 179’uncu maddesiyle ihdas edilen 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 33’üncü maddesinde ise özetle, anılan tarihe kadar görevden alınıp daha önce Bakanlık Müşaviri kadrosuna atananların, bu kadrolardan alınıp eski kariyer meslek kadrolarına (Uzman, Müfettiş…) veya öğrenim durumu itibariyle ihtaz ettikleri unvanlarına (Mühendis…) veya Araştırmacı kadro unvanına atanması, bunlara, bu kadrolarda bulundukları sürece, bulundukları kadro unvanına göre değil Bakanlık Müşaviri ödeme unsurları üzerinden maaş ödenmesi hüküm altına alınmıştır. Bu madde ile adeta Bakanlık Müşavirliğine atanma saati sıfırlanmıştır. Fakat bu tarihten sonra da ek göstergesi Bakanlık Genel Müdürü ve daha yüksek belirlenen kadrolarda bulunup görevden alınan personelin Bakanlık Müşaviri kadrosuna atanmasına devam edilmektedir.
27/12/2024 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7537 sayılı DEVLET MEMURLARI KANUNU İLE BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN’un 3’üncü maddesiyle, 657 sayılı Kanunun 92’nci maddesine bir fıkra eklenmiştir. Bu maddede özetle;
- 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga ek 18 inci, ek 35 inci, ek 37 nci ve geçici 33 üncü maddeleri uyarınca ilgili kadrolara ataması yapılanlar ve halihazırda bu kadrolarda bulunanların,
- 27/12/2024 tarihinden sonra memurluktan kendi istekleriyle çekilip tekrar memurluğa dönmek istemeleri halinde,
- Haklarında güvenlik soruşturması yapılması ve iki defadan fazla olmaması kaydıyla,
- 657 sayılı Kanunun 92’nci maddesinde yer alan diğer şartlar aranmaksızın ve başkaca bir işleme gerek kalmaksızın,
- Ayrıldıkları kadrolarına, ayrılmadan önceki özlük hakları korunarak, başvurmalarını takiben en geç üç ay içinde atanacakları,
hüküm altına alınmıştır.
Başka bir deyişle, üst düzey kamu yöneticisi iken görevden alınan personelin, Devlet memurluğu dışında başka bir işle iştigal etmek istemesi durumunda, Devlet memurluğu hakkını kaybetmeksizin yüreğinin götürdüğü yere gitmekte serbest olduğu, eğer işler arzu ettiği şekilde ilerlemezse, yeniden Devlet memurluğuna dönme hakkının iki kere saklı olduğu düzenlenmiştir.
Ayrıca, mezkur 7537 sayılı Kanunun 17’nci maddesiyle 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 35’inci fıkrasının dokuzuncu fıkrasının üçüncü cümlesi değiştirilmiştir. Söz konusu cümle değişiklikten önce “(a) bendine göre atananlar, üst yönetici tarafından izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi hizmetlerde görevlendirilirler.” hükmünü içermekteydi.
Yapılan değişiklik sonucunda, “Bu madde ile mülga ek 18 inci ve ek 37 nci maddeler kapsamında bakanlık müşaviri, müşavir, danışman, idari uzman ve araştırmacı kadro ve pozisyonlarına atananların öncelikle bulundukları kurumda veya ihtiyaç duyan kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan dernek ve vakıflarda talepleri üzerine görevlendirilmeleri ile bunların bu kapsamda yürüteceği izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi görev ve hizmetler ile buna dair uygulamanın izlenmesine ve yönlendirilmesine dair usul ve esaslar Cumhurbaşkanlığınca belirlenir.” hükmü getirilmiştir.
Cümle daha önce sadece ek göstergesi Bakanlık Genel Müdürü düzeyinde belirlenen kadrolarda görev yaptıktan sonra Bakanlık Müşaviri kadrosuna atanmış personelin hangi işleri yapacağına yönelik hüküm içermekte iken, yapılan değişiklikle, görevden alındıktan sonra bakanlık müşaviri, müşavir, danışman, idari uzman ve araştırmacı kadrosuna atanmış bütün personelin, hangi kurumda, dernekte, vakıfta hangi işlerde çalıştırılacağı ve uygulamanın izleme ve yönlendirilmesine yönelik usul ve esasların Cumhurbaşkanlığınca belirleneceği hükümlerini ihtiva eder hale gelmiştir.
Türk Kamu Yönetimi birçok sorun içermektedir. Hangi meslek mensubuna dokunsanız bin ah işitirsiniz. Bütün sorunların çözülmesi için sihirli değneğe değil, güçlü bir iradeye ihtiyaç vardır. Gündemi her saat başı değişen güzel ülkemizde, sorunlar listesinde yer bulmak ayrı bir mesele, bu listeden düşmemek ve üst sıralara tırmanabilmek başka bir meseledir. Herkesi memnun etmek mümkün değildir. Makul bir çoğunluğun memnun olması ise imkansız değildir. Çoğu zaman bir sorunu çözerken, birden fazla sorun ortaya çıkmaktadır ki bu durum sorunları sorun etmezsek ortada sorun kalmaz yaklaşımını ortaya çıkarmaktadır. Yoksa mesele miydi…
Herşeye rağmen, deniz kıyısına vurmuş bir deniz yıldızını daha denize atma çabasında bulunanlara selam olsun. Sırada bekleyen, kendini çok uzakta unutulmuş hisseden deniz yıldızlarına sabır dileklerimizle… Sabrın sonu selamet olsun. Mümkünse en kısa sürede olsun.
Saygılarımızla…