26/06/2020 TARİHİNDE RESMİ GAZETE’DE YAYIMLANAN,

“7247 SAYILI BAZI KANUN VE KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELERDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASI HAKKINDA KANUN”

İLE

375 SAYILI KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMEDE YAPILAN

DEĞİŞİKLİKLERE İLİŞKİN

DEĞERLENDİRME

“2/2945 Esas Nolu Bazı Kanunlarda ve 399 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi” TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda 10/06/2020 tarihinde yapılan oturumda görüşülmüş, 17-18/06/2020 tarihlerinde TBMM Genel Kurulunda kabul edilmiş ve 7247 sayılı Kanun olarak 26/06/2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Teklife, Plan ve Bütçe Komisyonunda görüşülmesi sırasında, teklif metninde bulunmayan, 375 ve 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamelerde değişiklik öngören maddeler eklenmiş olup, bu yazıda, sadece bu maddeler üzerinden bir değerlendirme yapılacaktır.

Bu kapsamda, 7247 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler sonucunda: 

- Teklifin 18’inci maddesiyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 35’inci maddesinin üçüncü fıkrasının son cümlesi ile dokuzuncu fıkrası değiştirilmiş,

- Teklifin 19’uncu maddesiyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 33 üncü maddesinin son fıkrasında yer alan “ikinci yılın sonuna kadar” ibaresi madde metninden çıkarılmış,

- Teklifin 20’nci maddesiyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Geçici 36’ncı madde eklenmiş,

- Teklifin 21’inci maddesiyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Geçici 37’nci madde eklenmiş,

- Teklifin 24’üncü maddesiyle 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 221’inci maddesinin beşinci fıkrasının dördüncü ve beşinci cümleleri yürürlükten kaldırılmış,

- Teklifin 25’inci maddesiyle 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Geçici 17’nci madde eklenmiştir.

Yapılan bu mevzuat değişikliğine ilişkin değerlendirmelerimize, maddeler halinde aşağıda yer verilmiştir.

1) Teklifin 18’inci maddesiyle, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 35’inci maddesinin üçüncü fıkrasının son cümlesi ile dokuzuncu fıkrası değiştirilmiştir.

Bu değişikliği, içeriği itibarıyla iki başlık altında değerlendirmek gerekmektedir.

a) Değişiklikten önce, “3 Sayılı Üst Kademe Kamu Yöneticileri İle Kamu Kurum Ve Kuruluşlarında Atama Usûllerine Dair Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi”nde “Üst Kademe Kamu Yöneticisi” olarak tanımlanan kadro, pozisyon ve görevler ile yurtdışı teşkilatındaki sürekli görevlere kamu personeli olmayanlar arasından açıktan atanan personelin, görevden alınması veya görevinin sona ermesi durumunda memuriyetle ilişiği kesilirdi.

Değişiklikten sonra, kamu personeli olmayanlar arasından ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine açıktan atanıp daha sonra bu görevlerden alınanlar veya görevleri sona erenler, bir ay içinde talepte bulunmaları halinde, Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlarda müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatlarında bakanlık müşaviri unvanlı kadrolara atanabilmeleri mümkün hale gelmiştir.

Talepleri neticelendirilinceye kadar bunların görev yaptıkları kadro, pozisyon veya görevlere ilişkin almakta oldukları her türlü ödemeler görev yaptıkları kurum tarafından verilmeye devam edilecektir. Talepleri uygun görülmeyenlerin ise memuriyetle ilişikleri kesilecektir.

b) Üst kademe kamu yöneticileri, 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde belirlenmiştir. Buna göre örneğin, Bakanlık Daire Başkanları (Müstakil Daire Başkanları), Genel Müdür Yardımcıları ve Genel Müdürler bu kapsamda iken “Genel Müdürlük/Başkanlık Daire Başkanları” ise bu kapsamda değildir. 

Değişiklikten önce, kamu görevlileri arasından, üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine atananlardan görev süresi sona erenler veya görevden alınanlar Cumhurbaşkanınca;

- Yönetici kadroları dışında daha önce bulundukları veya öğrenim durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadro veya pozisyonlar,

- Denetim elemanı ya da uzman kadro veya pozisyonlar,

- Araştırmacı veya uygun görülecek diğer kadro ve pozisyonlar,

Arasından herhangi birine atanır ve atamanın yapıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren atandıkları kadro unvanının mali haklarını alırlardı.

Değişiklikten sonra, SADECE ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerinden alınanlar veya görevleri sona erenler;

- Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlarda müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatlarında bakanlık müşaviri unvanlı kadrolara atanacaklar,

- Atama yapılan müşavir veya danışman kadro veya pozisyonları mali ve sosyal hak ve yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından bakanlık müşaviri kadrosuna denk olacak,

- Üst yönetici tarafından izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi hizmetlerde görevlendirilecekler,

- Bir ay içinde talepte bulunanlar, atamaya yetkili amirler tarafından yönetici kadro veya pozisyonları dışındaki daha önce bulundukları veya öğrenim durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadro veya pozisyonlara atanacaklar,

- Ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen yönetici kadro, pozisyon veya görevlerde kesintisiz olarak en az iki yıl fiilen görev yapmış olanların malî hakları, atandıkları söz konusu kadro veya pozisyonlarda bulunmaları kaydıyla, atandıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren ikinci yılın sonuna kadar, fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç önceki görevine ait ödeme unsurları esas alınarak verilmeye devam edilecek,

- Bu hükümler hâkim ve savcılar, 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanununa tabi personel, Dışişleri meslek memurları, mülki idare amirliği hizmetleri sınıfı, millî istihbarat hizmetleri sınıfı, emniyet hizmetleri sınıfı, jandarma hizmetleri sınıfı, sahil güvenlik hizmetleri sınıfı kapsamına giren yönetici kadrolarında bulunanlar hakkında uygulanmayacak,

- Kamu görevlileri arasından Cumhurbaşkanlığına bağlı ofislere başkan ve başkan yardımcısı olarak atananlardan görevlerinden alınanlar hakkında da, ek gösterge şartı aranmaksızın, bu şekilde (ek göstergesi 6400 ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi gibi) uygulama yapılacaktır.

Bu hükümlerin, kamu görevlileri arasından ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticiliğine atananlar için uygulanması zorunlu olup, bu görevlere açıktan atananlar için bu hükümlerin uygulanıp uygulanmayacağı, taleplerinin kabul edilmesine bağlıdır.

Yine değişiklikten sonra, il valilerinden görevden alınanlar vali-mülkiye başmüfettişi unvanlı kadrolara atanacaklar, mali hakları, atandıkları kadroda bulunmaları kaydıyla fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç il valisine ait ödeme unsurları esas alınarak verilmeye devam edilecektir.

Değişiklikten sonra da - tıpkı değişiklikten önce olduğu gibi - ek göstergesi (6400) altında olan, üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerinden alınanlar veya görevleri sona erenler (Örneğin Genel Müdür Yardımcıları ve Bakanlık Daire Başkanları);

- Yönetici kadroları dışında daha önce bulundukları veya öğrenim durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvanlara ilişkin kadro veya pozisyonlar,

- Denetim elemanı ya da uzman kadro veya pozisyonlar,

- Araştırmacı veya uygun görülecek diğer kadro ve pozisyonlar,

Arasından herhangi birine atanacaklar, atandıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren yeni kadro unvanlarının mali haklarını alacaklar, bu personelin, iki yıl boyunca eski görevlerine ait mali hakları almaları söz konusu olmayacaktır.

2) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 33’üncü maddesinin son fıkrasında yer alan “ikinci yılın sonuna kadar” ibaresi madde metninden çıkarılmıştır.

703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen Geçici 33’üncü madde uyarınca, 09/07/2018 tarihinden önce Bakanlık Müşaviri kadro unvanında bulunan personel,

- Ya daha önce bundukları 657/36-A-11 maddesinde sayılan (kariyer meslek) unvanına,

- Ya yöneticilik görevi dışında daha önce bulunduğu veya öğrenim durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvana (Örneğin Mühendis)

- Ya da Araştırmacı kadro unvanına,

09/07/2018 tarihinden itibaren bir ay içinde (en geç 09/08/2018 tarihine kadar) atanmıştır. Yeni kurulan bakanlıklarda, atama işlemlerinin daha sonra yapılmış olması da ihtimal dâhilindedir.

Bu şekilde atanan personele, anılan Geçici 33’üncü maddenin dördüncü fıkrası uyarınca, atandıkları söz konusu kadrolarda bulunmaları kaydıyla, atandıkları tarihi takip eden aybaşından itibaren ikinci yılın sonuna kadar fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç, önceki görevlerine ait ödeme unsurları 24 ay boyunca verilmeye devam edilmiştir. Dolayısıyla bu hakkın, personelin atandığı tarih dikkate alınarak 15/06/2020 veya 15/07/2020 tarihinden itibaren sona ermesi gerekmektedir.

Fakat bu haktan, söz konusu dördüncü fıkranın hükmü uyarınca, 09/07/2018 tarihinde Bakanlık Müşaviri kadrosunda olup mali haklarını 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 18’inci maddesi uyarınca almaya devam eden personel yararlanamamıştır. (Bu personele ilişkin düzenleme, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye, 7247 sayılı Kanunla Geçici 37’nci maddenin eklenmesi suretiyle yapılmıştır.)

Dördüncü fıkrada yapılan değişiklikle, “ikinci yılın sonuna kadar” ibaresi kaldırılarak, Bakanlık Müşaviri iken 09/07/2018 ile 09/08/2018 tarihleri arasında, örneğin Müfettiş, Uzman, Mühendis, Araştırmacı kadro unvanına atanan personele, bu kadroda bulunmaları kaydıyla, süresiz olarak Bakanlık Müşavirinin mali hakları verilmeye devam edilecektir.

Fakat 07/09/2018 tarihinden sonra başka bir kadro unvanına atanmış personel bu haktan yararlanamayacaktır. Örneğin bu tarihten sonra, Araştırmacı kadro unvanında iken Daire Başkanlığına atanan, İç Denetçi kadro unvanında iken Genel Müdürlük kadro unvanına atanan personelin, ne şimdi ne daha sonra bu düzenlemeden yararlanma hakları olmayacaktır.

3) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Geçici 36’ncı madde eklenmiştir.

Geçici 36’ncı maddede yedi fıkra bulunmaktadır. Bu maddeye ilişkin değerlendirmelerimize, fıkralar halinde aşağıda yer verilmiştir.

Birinci Fıkra: Kamu görevlileri arasından ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine atanmış olup Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin başladığı 09/07/2018 tarihinden, 7247 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihine kadar olan dönemde görevden alınan veya görevi sona erenler (Atanma şartlarını kaybetme, ceza kovuşturması veya disiplin soruşturması sonucunda görevden alınanlar veya görevleri sona erenler hariç);

- 26/06/2020 tarihinden itibaren bir ay içerisinde talepte bulunmaları halinde,

- Önceki yöneticilik görevlerinin ilgisine göre Cumhurbaşkanlığına bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlarda müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarına ya da bakanlıkların merkez teşkilatlarında bakanlık müşaviri unvanlı kadrolara atanacak,        

- Üst yönetici tarafından izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi hizmetlerde görevlendirilecek,

- Müşavir veya danışman kadro veya pozisyonları mali ve sosyal hak ve yardımlar ile diğer özlük hakları bakımından bakanlık müşaviri kadrosuna denk olacaktır. 

İkinci Fıkra: Ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerine atanmış ve bu görevde kesintisiz olarak en az iki yıl fiilen görev yapmış olup, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin başladığı 09/07/2018 tarihinden, 7247 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihine kadar olan dönemde görevden alınan veya görevi sona erenler, (Atanma şartlarını kaybetme, ceza kovuşturması veya disiplin soruşturması sonucunda görevden alınanlar veya görevleri sona erenler hariç); 

- Halen görevden alındıktan sonra atandıkları kadro veya pozisyonlarda bulunmaları kaydıyla,

- Bu değişikliğin yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihini takip eden aybaşından (15/07/2020)  geçerli olmak üzere,

- İkinci yılın sonuna kadar, fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç önceki görevine ait ödeme unsurları esas alınarak verilmeye devam edilecek,

- Ancak 26/06/2020 tarihinden önce mülga Ek 18’inci madde uyarınca önceki görevine ait ödeme unsurları esas alınmak suretiyle ödeme yapılan süre, anılan iki yıllık süreden düşülecektir.

Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin başladığı 09/07/2018 tarihinden, 7247 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihine kadar olan dönemde iki yıl geçmemiştir. Dolayısıyla 09/07/2018 tarihinden sonra atanıp da görevden alınan personelin iki yıl kesintisiz görev yapmış olması mümkün değildir. Bu nedenle, geçici maddenin bu hükmünün 09/07/2018 tarihinden önce atanıp bu tarihten sonra görevden alınan personel için ihdas edildiği düşünülmektedir.

Oysa 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1’inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, bu durumdaki personel için 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga Ek 18’inci maddesi yürürlüktedir. Bu madde uyarınca, ek göstergesi (6400) olan örneğin bir Genel Müdürün veya Strateji Geliştirme Başkanının, bu görevde kesintisiz iki yıl bulunması şartıyla, görevden alındıktan sonra Bakanlık Müşaviri kadrosuna atanması ve iki yıl süresince eski kadrosuna ait mali haklardan yararlandırılması gerekmektedir. Fakat bu konuda, kamu kurumları arasında farklı uygulamalar bulunduğu, uygulama birliği olmadığı bilinmektedir. Bu fıkranın uygulama birliğini sağlamak üzere ihdas edildiği değerlendirilmektedir.    

Üçüncü Fıkra: 09/07/2018 tarihinden 7247 sayılı Kanun’un yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihine kadar olan dönemde görevden alınan veya görevi sona erenlerden, mülga Ek 18’inci madde uyarınca müşavir kadrolarına veya anılan mülga madde uyarınca talep üzerine farklı kadro veya pozisyonlara atanmış olup, 26/06/2020 tarihi itibariyle bu kadro veya pozisyonlarda bulunanlar hakkında;

- Birinci ve ikinci fıkra hükümleri uygulanmayacak,

- Mevcut uygulama devam edecek, durumlarında herhangi bir değişiklik yapılmayacak,

- Bunlardan müşavir veya danışman kadro veya pozisyonlarında bulunanlar, üst yönetici tarafından izleme, değerlendirme, araştırma, rehberlik, proje ve eğitim gibi hizmetlerde görevlendirilecektir.

Dördüncü Fıkra: Bilindiği üzere, 15/04/2015 tarihinde yayımlanan 6639 sayılı Kanun’un 23’üncü maddesiyle ihdas edilen 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 18’inci maddesi, 09/07/2018 tarihinde yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 177’nci maddesi uyarınca yürürlükten kaldırılmıştır.

Buna rağmen 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1’inci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca, 09/07/2018 tarihinde Bakanlık veya diğer kamu kurum ve kuruluşlarında yönetici kadro ve pozisyonlarında bulunup 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga Ek 18’inci maddesi hükümlerinin kapsamında olan personel hakkında, görevden alındıkları zaman bu madde hükümlerine göre işlem yapılması gerekmektedir.  

Başka bir deyişle, değişiklikten önce, 09/07/2018 tarihinden önce ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen üst kademe kamu yöneticisi kadro, pozisyon ve görevlerinde bulunanlar hakkında, görevden alındıklarında mülga Ek 18’inci madde hükümlerinin uygulanması gerekirdi.

Değişikliğin yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihinden sonra, bu personel için mülga Ek 18’inci madde uygulanmayacak, bunun yerine, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 35’inci maddesinin (bu düzenleme ile değiştirilecek) dokuzuncu fıkrasına göre işlem yapılacaktır.

Bununla birlikte, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 1’inci maddesinin dördüncü fıkrasına göre mülga Ek 18’inci maddenin uygulanması gereken diğer personel için, (Örneğin Genel Müdür Yardımcıları, Bakanlık Daire Başkanları, Genel Müdürlük/Başkanlık Daire Başkanları için) anılan mülga maddenin uygulanmasına devam edilmesi gerekmektedir.

Beşinci Fıkra: Değişiklikten önce, görevden alınan bir İl Valisi, mülkiye başmüfettişi veya mülkiye müfettişi kadrolarına atanıp bu kadronun mali haklarını almaktaydı.

Değişiklikten sonra; İl Valisi olarak görev yapmakta iken, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin başladığı 09/07/2018 tarihinden, 26/06/2020 tarihine kadar olan dönemde, görevinden alınarak (Atanma şartlarını kaybetme, ceza kovuşturması veya disiplin soruşturması sonucunda görevden alınanlar hariç) mülkiye başmüfettişi veya mülkiye müfettişi kadrolarına atanıp bu maddenin yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihinde hâlâ bu görevde bulunanlar;

- Bu değişikliğin yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihinde İçişleri Bakanlığında bulunan Vali-Mülkiye Başmüfettişi unvanlı kadrolara atanmış sayılacak,

- Mali hakları, atandıkları kadrolarda bulunmaları kaydıyla, fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç il valisine ait ödeme unsurları esas alınarak verilmeye devam edilecektir.

Bu hükümler geçmişe yönelik bir düzenlemedir. Nitekim 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 35’inci maddesinin dokuzuncu fıkrasında yapılan değişiklikle, İl Valilerinden görevden alınanların Vali-Mülkiye Başmüfettişi unvanlı kadrolara atanacağı ve mali haklarının, atandıkları kadroda bulunmaları kaydıyla fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç İl Valisine ait ödeme unsurları esas alınarak verilmeye devam edileceği düzenlenmiştir.

Altıncı Fıkrada, kadroların ihdası ve iptaline ilişkin, Yedinci Fıkrada geçmişe dönük ödeme yapılamayacağına ilişkin düzenlemeler bulunmaktadır.

4) 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Geçici 37’nci madde eklenmiştir.

Bu madde, ek göstergesi (6400) ve daha yüksek tespit edilen görevlerde bulunan yöneticilerden, görevden alındıktan sonra 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 18’inci maddesi uyarınca Bakanlık Müşaviri kadrosuna atanmış olup, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 33’üncü maddesi uyarınca, 09/07/2018 tarihinden itibaren bir ay içinde daha önce bulunduğu (Örneğin Müfettiş, İç Denetçi, Kariyer Uzman gibi) kadro unvanına veya Araştırmacı kadro unvanına atanan personelin, bu kadrolarda bulundukları sürece Bakanlık Müşaviri mali haklarından yararlanmalarını sağlamak amacıyla ihdas edilmiştir. 

Bu kapsamda, 09/07/2018 tarihinden önce ek göstergesi (6400) ve daha yüksek olan bir görevde bulunduğu halde, (bu tarihten önce veya sonra) görevinden alındıktan sonra 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga Ek 18’inci maddesi uyarınca Bakanlık Müşavirliğine atanan personel, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 33’üncü maddesi uyarınca 09/07/2018 tarihinden itibaren bir ay içinde;

- Ya daha önce bulundukları 657/36-A-11 maddesinde sayılan (kariyer meslek) unvanına,

- Ya yöneticilik görevi dışında daha önce bulunduğu veya öğrenim durumları itibarıyla ihraz etmiş oldukları unvana,

- Ya da Araştırmacı kadro unvanına atanmıştır.

Yapılan değişiklikle birlikte, bu personel;

- 26/06/2020 tarihi itibarıyla atandıkları kadro unvanında bulunmaları,

- Bir ay içerisinde kurumlarına başvurmaları halinde,            

- Başvurdukları tarihi takip eden ay başından itibaren,

- Atandıkları kadro veya pozisyonlarda bulundukları sürece, 

- Fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç Bakanlık Müşaviri kadrosuna ait ödeme unsurlarından faydalandırılacaklardır.

Değişikliğin yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihinde, mali haklarını mülga Ek 18’inci maddesine göre yirmi dört ay boyunca eski görevine (Örneğin Genel Müdüre) ait ödeme unsurları üzerinden hâlâ almakta olanlar, bu hakkını kullanmaya devam edecektir. Bunlar, 26/06/2020 tarihi itibarıyla bir ay içerisinde kurumlarına başvurmaları halinde, yirmi dört aylık sürenin tamamlandığı tarihi takip eden ay başından itibaren, anılan kadro veya pozisyonlarda bulundukları sürece fiili çalışmaya bağlı ödemeler hariç Bakanlık Müşaviri kadrosuna ait ödeme unsurlarından faydalandırılacaklardır.

Bu madde kapsamında başvuruda bulunmayanlar hakkında Geçici 33’üncü maddenin son fıkrasının uygulanmasına aynı şartlarla devam edilecektir.

Örneğin, 09/07/2018 tarihinden önce, Müfettiş iken (6400) ek göstergeli Genel Müdürlüğe atanan bir personel, anılan tarihten önce (veya sonra) görevden alınarak 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 18’inci maddesi uyarınca Bakanlık Müşavirliği kadrosuna atanmıştır. Bu personel, iki yıldan daha uzun süre boyunca Genel Müdürlük yaptığı için, yirmi dört ay boyunca Genel Müdürlük kadrosuna ait mali haklardan faydalanmaya başlamıştır. Üç ay boyunca bu haktan yararlanan personel, 09/07/2018 tarihinde yayımlanan 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye eklenen Geçici 33’üncü madde uyarınca Müfettiş kadro unvanına atanmış, yirmi dört ay boyunca Genel Müdür maaşı almaya devam etmiştir. 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Geçici 37 inci maddenin eklenmesi ile birlikte, bu personel, hâlâ Müfettiş kadro unvanında bulunması ve kurumuna başvurması halinde, yirmi dört aylık süre dolduğu için, başvuru tarihini izleyen aybaşından, (Yirmi dört aylık süre dolmamış olsaydı, dolduğu tarihi takip eden aybaşından) itibaren Müfettiş kadro unvanında bulunmasına rağmen Bakanlık Müşaviri maaşı almaya devam edecektir. Eğer personel kurumuna başvuruda bulunmazsa, yirmi dört aylık sürenin tamamlanmasını takip eden aybaşından itibaren Müfettiş maaşı almaya başlayacaktır.

Bu maddenin uygulanması, geçmişe yönelik herhangi bir ödeme yapılmasını gerektirmeyecektir.

5) 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 221’inci maddesinin beşinci fıkrasının dördüncü ve beşinci cümleleri yürürlükten kaldırılmış, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnameye Geçici 17’nci madde eklenmiştir.

Yapılan iki değişikliği bir arada değerlendirmek gerekmektedir.

703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 221’inci maddesinde, kapatılan Başbakanlık personelinin hangi kurumlara, hangi unvanlara atanacağı ve mali haklarının nasıl belirleneceğine ilişkin olarak, kadro ve pozisyon unvanları esas alınarak dokuz fıkra halinde düzenleme yapılmıştır.

İlk dört fıkrada bazı kadro unvanları için düzenlemeler yapıldıktan sonra, beşinci fıkrada, Başbakanlık Merkez Teşkilatında (ilk dört fıkrada sayılmayan) diğer kadrolarda bulunanların, öğrenim durumları, geçmiş kadro ve unvanları ile hizmet sınıfları ve çalıştıkları teşkilatlar itibarıyla kazanılmış hak aylık derecelerine uygun olarak kamu kurum ve kuruluşlarına atanacağı düzenlenmiştir.

Değişiklikten önce; bu personel, atandıkları kurumda yeni kadro unvanlarının mali haklarını alacaklar, Başbakanlık kapatılmadan önce almakta oldukları mali hakları ile atandıkları kurumlardaki mali hakları arasındaki farkı, fark tazminatı olarak almaya devam edecekler, fark tazminatı sıfırlanıncaya kadar katsayı artışlarından faydalanamayacaklar, fark tazminatı sıfırlandıktan sonra atandıkları yeni unvanın mali haklarını katsayı artışlarıyla birlikte almaya devam edeceklerdi.

Değişiklikten sonra; hâlâ anılan beşinci fıkra kapsamında atandıkları kadrolarda bulunanların, değişikliğin yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihinden itibaren bir ay içerisinde kurumlarına başvurmaları halinde, başvurdukları tarihi takip eden aybaşından itibaren, 221’inci madde kapsamında atanmalarına esas olan kadrolarına ait mali, sosyal ve emeklilik hakları ile ödeme unsurları her türlü artış ve iyileştirme yansıtılmak suretiyle verilmeye başlanılacaktır.

Üstelik mali hakları hususunda haklarında 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 12’nci maddesi veya ilgili diğer mevzuat hükümleri uyarınca, daha önce 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname uyarınca yürürlükten kaldırılmış olan mevzuat hükümleri uygulanmış olanlar hakkında, bu düzenlemelerin uygulanmasına da devam edilecektir. Başka bir deyişle, Başbakanlıkta çalışırken bu personelin mali hakları hangi mevzuat ve hangi unvan kapsamında belirleniyorsa, atandıkları unvanda bulunmaları ve bir ay içinde başvuruda bulunmaları şartıyla, yeni kurumlarında da aynı şekilde belirlenecektir. Bu düzenlemeler, personele hiçbir şekilde geriye dönük bir ödeme yapılmasına sebep olmayacaktır.

Bununla birlikte, anılan Geçici 17’nci maddenin ikinci fıkrasında, mülga Başbakanlıkta, mülga 3056 sayılı Kanunun 35’inci maddesinin dördüncü fıkrasına göre sözleşmeli olarak istihdam edilen personelin mali haklarına ilişkin de değişiklik yapılmıştır.

Bu personel, 703 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 221’inci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca kamu kurum ve kuruluşlarına atanmıştı. Bu personel, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 28’inci maddesinin “idari hizmet sözleşmesiyle istihdam edilmekte olanlar hakkında, mevcut sözleşme sürelerinin sonuna kadar yürürlükten kaldırılan ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasına devam olunur.”  hükmü uyarınca çalışmaya devam etmektedirler. Bu personelden, (Devlet Arşivleri Başkanlığı hariç);

- Atandıkları kurumlarda, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 28’inci maddesi uyarınca çalışmaya devam edenler,

- Bu değişikliğin yürürlüğe girdiği 26/06/2020 tarihinde aynı görevlerde bulunmaları şartıyla,

- Mali ve sosyal hakları da dâhil istihdamları hakkında,

- 31/12/2018 tarihinden geçerli olmak üzere,

- Mülga 3056 sayılı Kanunun 35’inci maddesinin dördüncü fıkrası ve ilgili mevzuatın uygulanmasına aynı şekilde devam edilecektir.

Bu personelin hakları 31/12/2018 tarihi esas alınarak yeniden düzenlenecek olmasına rağmen, bu değişiklik uyarınca hiçbir şekilde geriye dönük bir ödeme yapılmayacaktır. Anılan tarih, güncel sözleşme ücretlerinin tespit edilmesi için, geçmişte yapılan artış oranlarının uygulanmasında dikkate alınacaktır.

Söz konusu sözleşmeli personelden, Devlet Arşivleri Başkanlığına atananlar bu düzenlemenin dışında bırakılmıştır. Zira 27/06/2019 tarihli ve 30814 sayılı Resmi Gazetede, “Devlet Arşivleri Başkanlığına Devredilen Sözleşmeli Personelin 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Ek 26’ncı Maddesi Kapsamında İstihdamına İlişkin Yönetmelik” yayımlanmıştır. Anılan Ek 26’ncı madde “Yerli veya yabancı sözleşmeli personel istihdamı” başlığını taşımaktadır.

DEĞERLENDİRME

Her yeni düzenleme, bazı sorunları ortadan kaldırırken, bazı yeni sorunları da ortaya çıkarmaktadır. Bu düzenlemeyi memnuniyetle karşılayan bir kesim olacağı gibi, kendisine haksızlık yapıldığını düşünen bir kesim de olacaktır.

Örneğin 09/07/2018 tarihinden önce Bakanlık Müşaviri kadrosunda bulunan personel, 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin Geçici 33’üncü maddesi uyarınca eski kadrosuna veya Araştırmacı kadrosuna atanmıştı. Bu durum bu personelin gelirinin yarı yarıya azalması anlamına geliyordu. Bu durumu kısmen telafi etmek için bu personele iki yıl boyunca Bakanlık Müşaviri maaşı verilmesine hükmedilmişti. Bu olay gerçekleşeli yaklaşık iki yıl oldu. İki yılın sonunda Araştırmacı maaşı almak istemeyen bazı personel başka kadro unvanlarına atanmak için girişimlerde bulunmuştu. Daha düne kadar, başka bir kadro unvanına atanarak tabiri caizse gemisini yüzdürenler mutlu, yüzdüremeyenler mutsuz iken, bugün tablo tam tersi bir duruma geldi. Çünkü yapılan düzenlemeyle, Geçici 33’üncü madde uyarınca Araştırmacı kadrosuna atanan personel, emekli oluncaya kadar, başka bir deyişle 65 yaşını dolduruncaya kadar, Bakanlık Müşaviri maaşı almaya devam edecek, kadro unvanları değişenler ise bu haktan yararlanamayacaktır. Olanda da olmayanda da hayır vardır inşallah.

Diğer bir örnek de görevden alındıktan sonraki uygulamaya ilişkindir. 09/07/2018 tarihinden sonra atanan bir Genel Müdür, bu görevde kesintisiz olarak en az iki yıl fiilen görev yapmış olması halinde, görevden alındıktan sonra, iki yıl daha eski görevine ait mali haktan ve bu sürenin sonunda da Bakanlık Müşavirine ait (Genel Müdür Yardımcısına denk) mali haktan yararlanacak olmasına rağmen, birim yöneticileri olan Bakanlık Daire Başkanları ve Genel Müdür Yardımcıları ise bu haktan yararlanamayacaktır. Oysa 375 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin mülga Ek 18’inci maddesi, bütün yöneticileri kapsayacak şekilde, bütüncül bir bakış açısına sahipti.

Bununla birlikte, 3 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinde üst kademe kamu yöneticisi olarak sayılmayan “Daire Başkanları” 7247 sayılı Kanunda da görmezden gelinmiştir. Yönetim kademesinin temel taşı Daire Başkanlarıdır desek yanlış olmayacaktır. Buna rağmen, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminde üst kademe kamu yöneticisi olarak sayılmayan Daire Başkanlarının statüsünün en kısa zamanda yeniden değerlendirilmesinin uygun olacağını düşünüyoruz.

Hülasa, en yakın zamanda, bilimsel veriler ışığında hazırlanmış, geçmişe ve geleceğe yönelik kamu personel mevzuatı düzenlemesi görebilmek temennisiyle…

SYADER